Historia lustra
Lustro dziś: nieodzowny towarzysz życia codziennego
Odkąd 8000 lat tamu lustro zostało wynalezione, stało się ono dziś jednym z najpowszechniejszych przedmiotów codziennego użytku. Także metody produkcji lustra w ciągu tych lat stopniowo ulegały ulepszeniu. W obecnych czasach jest niewyobrażalne, aby nie mieć w domu lustra. Każdy z nas ma w swoim domu przynajmniej jedno lustro, choćby w łazience nad umywalką. Dla niektórych jest to niezbędne minimum. Ten ważny towarzysz życia codziennego spotkać można w mieszkaniach i domach w przeróżnych wersjach, jako lustra stojące, wiszące, postawione na komodach, oparte o ścianę, a nawet jak w przypadku toaletek i szaf, wmontowane w meble. Lustra dekorują przede wszystkim sypialnie, korytarze lub salony dzienne, gdzie często zdobią wnętrza umieszczone nad kominkiem.
Zobacz, co oferujemy w kategorii lustra ścienne i daj się zainspirować:
Historia lustrzanego odbicia
Czy człowiek już zawsze przeglądał się w lustrze?
Jeszcze nie tak dawno oglądanie własnego uśmiechu w lustrze wcale nie było czymś oczywistym. Przez wieki lustro było absolutnym towarem luksusowym, na który stać było bardzo wąskie grono ludzi.
Funkcję lustra pełniły wtedy okrągłe polerowane płyty z metalu. Wielkością nie przewyższały one talerza i można je porównać z dzisiejszymi lusterkami kosmetycznymi. Nie można było się w nich przeglądać od stóp po głowę, lecz być może w obliczu braku możliwości, które oferują nam dziś lustra pełnowymiarowe, w cale nie było takiej potrzeby. Tego, czy ludzka próżność zrodziła się w dobie renesansu, nie możemy stwierdzić, nawet jeśli dzięki ulepszonym metodom produkcji szklanych luster, możliwa już była produkcja luster większych wymiarów. To magiczne szkło było wtedy szalenie drogie i dopiero w XIX wieku, kiedy opracowanie chemicznych i tańszych metod doprowadziło do uprzemysłowionej produkcji masowej, lustro stało się tym, czym jest dziś:
nieodzownym towarzyszem życia codziennego zdobiącym wnętrza każdego domu.
Lustra a historia kultury
Mit o Narcyzie uświadamia nam, że w starożytności własne oblicze możliwe było ujrzeć jedynie pochylając się nad powierzchnią spokojnej tafli wody. Dlatego bardzo prawdopodobne jest, że najstarszym prekursorem lustra były właśnie zbiorniki wodne. W czasach antycznych i później w Średniowieczu przeglądano się w polerowanych metalowych tarczach o lekko wypukłym kształcie. W antycznej Grecji takie lustrzane tarcze używane były przede wszystkim przez kobiety, ponieważ wymiernikiem kobiecego piękna były głównie twarz i włosy. Piękno mężczyzny natomiast oceniane było po wyglądzie jego ciała, którego jednak nie dało się oglądać w małych okrągłych tarczach z metalu.
W XVI wieku francuski humanista Rabelais pisał o klasztorze Telemitów, który był pierwszą utopią we francuskiej literaturze. W tym klasztorze jednak nie żyli biedni zakonnicy, lecz ludzie wolni i w dobrobycie. Rabelais opisuje w swojej powieści 9332 pokoje klasztoru, na ścianach którego znajdowały się nie tylko tapety z materiału lecz również kryształowe lustra, w których można było się przeglądać od stóp do głowy. Dziś trudno nam sobie wyobrazić, że duże lustra mogły kiedyś pozostawać jedynie w sferze fantastyki, lecz historia pokazuje nam, że jeszcze nie tak dawno duże lustra były bardzo drogimi rarytasami.
Od czasów, kiedy te dekoracyjne cuda podziwiać można było wyłącznie na ścianach bogato urządzonych domów wyższych sfer, minęło zaledwie nieco ponad sto lat. Nowela W kleszczach lęku (1898) brytyjskiego pisarza Henry’ego Jamesa przykładowo ilustruje, jak ekskluzywnym luksusem były duże lustra. Czytamy tam, jak na angielskim dworze nowo zatrudniona guwernantka po raz pierwszy w życiu przeglądała się z góry w dół w dużym lustrze.
Początki produkcji luster, podczas której wykorzystywano wyłącznie szkło zamiast polerowanego metalu miały miejsce w okresie włoskiego odrodzenia. Szkło stawało się lustrem dzięki pokryciu stopem rtęci i cyny. Ta technika nazywa się cynowaniem i została opracowana w Wenecji.
Weneccy fabrykanci luster w Wersalu
Kontakt z rtęcią podczas różnych etapów produkcji nie pozostał jednak dla weneckich rzemieślników bez konsekwencji. Przewidywalna długość życia wytwórców luster rzadko przekraczała 30 lat. Ponadto zorganizowani w gildii producenci luster przez długi okres czasu mieli monopol na ich produkcję i handel. Za czasów panowania Ludwika XIV, Króla Słońce, wartość importowanego weneckiego szkła osiągnęła takie wysokości, że francuski minister finansów Colbert, który dążył do zwiększenia autonomii Francji w dziedzinie sztuki i rzemiosła, wysłał do weneckich manufaktur szkła tajnych agentów z misją zwabienia do Francji tamtejszych rzemieślników. Ich obietnice oraz siła przekonywania okazały się skuteczne i w 1665 roku powstała królewska manufaktura szkła i luster Compagnie de Saint-Gobain. Jej najsłynniejszym dziełem jest bez wątpienia Sala Lustrzana w Pałacu Wersalskim, której powstanie w obliczu ówczesnych technicznych możliwości zasługuje na najwyższy podziw i uznanie, ponieważ szkło laminowane powstało dopiero wiele lat później pod koniec XVII wieku
Obecna metoda produkcji luster opracowana została w XIX stuleciu:
i polega na pokryciu szkła warstwą srebrnego metalu (dziś jest to aluminium).
Przyjemne i pożyteczne
Odrodzenie wyznaczyło epokowy kurs w historii lustra i jego produkcji.
Jej rozwój przebiega równolegle do historii ramy do obrazów, ponieważ lustro bez ramy było nie do pomyślenia. Lustra były podobnie jak dzieła malarzy oprawiane dostojnie i okazale. Uchodziły one bowiem przede wszystkim za ozdobny przedmiot wyposażenia wnętrz. Ich bogaty dekoracyjny potencjał nie uszedł uwadze ani producentów ani kupców tego luksusowego przedmiotu, który okazał się nad wyraz przydatny podczas ubierania, czesania oraz makijażu.
Od epoki Renesansu lustro zaczęło zdobić komnaty na dworach europejskiej szlachty, aby w końcu w XIX wieku na ten dekoracyjny luksus mogło sobie pozwolić także mieszczaństwo. Za très chic, czyli szykowne, uchodziło w Paryżu posiadanie lustra nad kominkiem.
Również Ty możesz ozdobić swój dom po królewsku:
Lustro jako akcesorium wyposażenia wnętrz
Zalety lustra nie tylko wzbogacają szykowne mieszkania w starych kamienicach, lecz przede wszystkim małe i ciemne pomieszczenia wydają się dzięki lustrom przestronniejsze i jaśniejsze. Wieszając kilka lustr w pomieszczeniu, możesz doskonale wykorzystać grę perspektywy i spojrzeć na swój pokój pod całkiem innym kątem. Jeśli wpadł Ci w oko jakiś model ramy, ale nie masz ani żadnego odpowiedniego obrazu, ani nie uległeś modzie wieszania samych, pustych ram, to czemu by nie oprawić w te ramy lustro? A jeśli brakuje Ci do kreacji galerii ściennej jednego lub dwóch pasujących motywów, możesz w ramach tego samego stylu czy podobnych wzorów stworzyć ciekawą galerię ścienną złożoną z obrazów i właśnie luster.
Jeśli chodzi o wieszanie luster, obowiązują tu takie same reguły jak w przypadku obrazów. Jeśli lustro ma wisieć nad jakimś meblem, wskazane jest zachować 20 cm odstępu między meblem a dolną listwą ramy. Poza tym wysokość, na jakiej najlepiej powiesić lustro, zależy od jego funkcji, czy ma pełnić bardziej funkcję dekoracyjną czy użytkową.
Wybór lustra i ramy
Ceny lustra mogą się bardzo różnić. Produkcja na przykład lustr fasetowanych jest bardziej skomplikowana, co także wpływa na ich cenę. Także lustro ścienne na wymiar w porównaniu z lustrami o wymiarach standardowych mogą się cenowo znacznie różnić.
Przy wyborze profilu ramy możesz się orientować obecnym wyposażeniem w Twoim domu. Przed dokonaniem zakupu pomyśl, czy oprawione w ramy lustro ma się stylistycznie wpisywać w dekorację wnętrz utrzymaną w jednolitym stylu, czy może chcesz się odważyć na zmieszanie stylów. Lub czy ma ono być ekskluzywnym i przez to głównym elementem dekoracyjnym pomieszczenia, czy też harmonizować z innymi oprawionymi w ramy obrazami, zdjęciami a może nawet lustrami.